Ảnh hưởng của dịch bệnh đến doanh thu thị trường thời trang
Do tác động của dịch bệnh, doanh thu thị trường thời trang Việt Nam năm 2020 giảm hơn 10% so với năm 2019. Trong đó, quần áo chiếm tỷ trọng lớn với hơn 50% doanh thu toàn ngành. Dịch bệnh đã thúc đẩy sự tăng trưởng của các kênh truyền thông và mua sắm online, với Lazada chiếm khoảng một nửa tổng doanh thu các kênh mua sắm thời trang qua mạng. Trong độ tuổi từ 25-34, giới trẻ là nhóm đối tượng chi tiêu nhiều nhất cho thời trang. Điều này không khó hiểu vì họ luôn quan tâm đến vẻ ngoài và đầu tư chăm sóc bản thân. Tỷ lệ chi tiêu cho thời trang của nữ giới tại Việt Nam đã vượt qua nam giới và đạt hơn 50% trong năm 2020.
Thị phần của các thương hiệu thời trang tiêu biểu
Ngày càng có nhiều thương hiệu thời trang quốc tế gia nhập thị trường Việt Nam và chiếm ưu thế như H&M, Zara, Uniqlo, vv. Hiện có hơn 200 thương hiệu thời trang nước ngoài từ tầm trung đến cao cấp đã có cửa hàng chính thức tại Việt Nam. Điều này đã khiến thị phần của các doanh nghiệp thời trang trong nước, mà trước đây chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ, ngày càng thu hẹp. Theo số liệu từ Euromonitor, trên thị trường thời trang Việt Nam, không có doanh nghiệp nào có thị phần tiêu thụ trên 2%. Thương hiệu chiếm thị phần lớn nhất là adidas Group với 1,5%. Trong top 10 doanh nghiệp thời trang Việt Nam, có 3 doanh nghiệp nằm trong đầu bảng, đều là các doanh nghiệp nước ngoài sở hữu nhiều thương hiệu nổi tiếng được người tiêu dùng Việt rất yêu thích. Theo sau top 3 là các doanh nghiệp Việt Nam sở hữu các thương hiệu nội địa như Biti's, Canifa, Việt Tiến, May 10, vv. Một số thương hiệu nội địa khác như Foci đã phải đóng cửa, nhưng điều này không phải do chất lượng sản phẩm mà do công ty này chủ yếu tập trung vào việc gia công sản phẩm cho các thương hiệu lớn trên thế giới.
Hạn chế của thị trường thời trang Việt Nam
Lép vế trên sân nhà
Doanh nghiệp thời trang nội địa đã mất lợi thế cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế ngay cả trên sân nhà. Với mẫu mã thiết kế còn nghèo nàn và quy mô còn nhỏ, các doanh nghiệp thời trang Việt vẫn chủ yếu tập trung vào công đoạn gia công. Dù đã có nhiều tiến bộ trong cải thiện chất liệu và mẫu mã, nhưng doanh nghiệp thời trang Việt vẫn lép vế trên sân nhà.
Chưa có sự bứt phá ra thế giới
Mặc dù Việt Nam là một trong những quốc gia xuất khẩu hàng dệt may trên thế giới, thị trường thời trang Việt Nam vẫn còn xa lạ với bản đồ thời trang thế giới, kể cả ở khu vực. Các sản phẩm dệt may xuất khẩu vẫn chủ yếu là gia công và được xuất khẩu dưới tên các thương hiệu nước ngoài. Mặc dù ngành thời trang Việt Nam có nhiều nhà thiết kế tài năng được đánh giá cao bởi các đồng nghiệp quốc tế, nhưng người tiêu dùng quốc tế vẫn chưa biết đến rộng rãi. Để đưa thương hiệu Việt ra thế giới, cần cải tiến ngành công nghiệp thời trang trong nước và kết hợp với truyền thông.
Nạn hàng giả, hàng nhái tràn lan
Vấn đề hàng giả, hàng nhái vẫn luôn là một vấn đề nhức nhối trong ngành thời trang Việt Nam. Đặc biệt trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và chuyển đổi số, tình hình buôn lậu, hàng giả và hàng nhái ngày càng trở nên phức tạp và phát triển trên mọi môi trường, đặc biệt là môi trường mạng. Nhiều chợ, cửa hàng thời trang và thậm chí các kênh mua sắm thời trang online tại Việt Nam vẫn bán hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, với mẫu mã đa dạng và giá rẻ hơn rất nhiều so với hàng chính hãng. Mặc dù lực lượng quản lý thị trường đã phát hiện và triệt phá nhiều đường dây buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng trong năm 2020, nhưng tình trạng này vẫn còn tràn lan, gây khó khăn cho các doanh nghiệp thời trang và thị trường thời trang Việt Nam nói chung.
Kinh doanh tự phát
Xu hướng kinh doanh tự phát đi kèm với sự thiếu chuyên nghiệp của nhiều startup thời trang Việt. Các bộ sưu tập đầu tiên có thể bán tốt nhưng không thể duy trì lâu trên thị trường do thiếu chiến lược quản lý và quảng bá thương hiệu trong dài hạn. Nhiều thương hiệu trẻ thậm chí còn sao chép mẫu mã từ các thương hiệu quốc tế và bán giá rẻ hơn để thu lợi ngay lập tức mà không hướng tới sự phát triển bền vững. Lý do chính là Việt Nam hiện vẫn chưa có môi trường và hệ thống trường lớp bài bản về quản lý thương hiệu thời trang để phát triển ngành công nghiệp thời trang trong nước một cách hiệu quả.
Đầu năm 2020, các cửa hàng bán lẻ phải đóng cửa để kiểm soát sự lây lan của dịch bệnh. Doanh số tiêu thụ trang phục trong 9 tháng đầu năm 2020 đạt gần 200 nghìn tỷ đồng, trong đó tiêu thụ quần áo công sở như bộ comple, sơ mi, quần tây giảm đáng kể do tình hình dịch bệnh phức tạp. Nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa các chi nhánh bán lẻ, dẫn đến tình trạng thất nghiệp tăng cao. Ngoài việc suy giảm tổng doanh thu toàn ngành, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm thời trang của các nhãn hiệu cao cấp cũng bị cắt giảm, do người tiêu dùng ưu tiên các nhu yếu phẩm trong thời điểm dịch bệnh. Doanh nghiệp thời trang nội địa từ lâu đã bị lép vế trên sân nhà, và giờ đây tình trạng này càng trở nên đáng lo ngại hơn.
Trong thời gian dịch bệnh, khẩu trang trở thành mặt hàng thiết yếu trong cuộc sống hàng ngày của người Việt. Việc sử dụng khẩu trang đã giúp nhiều doanh nghiệp dệt may tạo ra doanh thu. Nhiều nhà thiết kế còn cho ra mắt các bộ sưu tập khẩu trang và phụ kiện chống dịch, giúp người tiêu dùng thể hiện cá tính. Nhiều doanh nghiệp Việt chuyển sang sản xuất và xuất khẩu khẩu trang để tạo doanh thu thay thế và bám trụ trên thị trường.
-
Thời trang bền vững: Xu hướng thời trang bền vững đang trở nên phổ biến. Người tiêu dùng Việt Nam đang ngày càng có ý thức cao hơn về sự bền vững của sản phẩm và tác động của nó đối với môi trường và xã hội. Trong tương lai, ngành thời trang sẽ chú trọng hơn vào sự bền vững với việc sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường, tái chế và tiết kiệm năng lượng trong quy trình sản xuất.
-
Influencer marketing: Influencer marketing đang dần trở thành phương tiện truyền thông được đầu tư nhiều nhất của các thương hiệu thời trang. Các KOLs (Key Opinion Leaders) trên Facebook, Youtube, Instagram, TikTok đóng vai trò quan trọng trong việc giới thiệu và quảng bá các thương hiệu thời trang.
-
Video content: Video content đang ngày càng trở nên phổ biến và dự báo sẽ trở thành xu hướng chủ đạo trong truyền thông xã hội. Các video ngắn trên TikTok, Facebook/Instagram story và video dài trên Youtube sẽ thống trị các phương tiện truyền thông. Theo nghiên cứu, đến năm 2022, khoảng 82% nội dung trực tuyến sẽ là video.
-
Phân phối trên kênh thương mại điện tử: Xu hướng mua sắm trực tuyến đang phổ biến hơn trong ngành thời trang. Người tiêu dùng tin tưởng và lựa chọn mua hàng online do quản lý chất lượng hàng hóa trên các trang thương mại điện tử đã tốt hơn và có nhiều quy định chặt chẽ hơn về hình ảnh và mô tả sản phẩm.
-
Kinh doanh hàng second-hand: Nhiều người dùng quan tâm đến hàng second-hand để tiết kiệm chi phí và đóng góp vào bảo vệ môi trường. Xu hướng này đang ngày càng được ưa chuộng, với nhiều người sẵn lòng mua những sản phẩm đã qua sử dụng với giá rẻ hơn.
